منع شرابخواره

به دستور منصور صندوق بیت المال را باز کرده بودند و به هر کس از آن چیزی می دادند. « شقرانی » یکی از کسانی بود که برای دریافت سهمی از بیت المال آمده بود ، ولی چون کسی او را نمی شناخت وسیله ای پیدا نمی کرد تا سهمی برای خود بگیرد . شقرانی را به اعتبار اینکه یکی از اجدادش برده بوده و رسول خدا او را آزاد کرده بود و قهرا شقرانی هم آزادی را از او به ارث می برد ، « مولی رسول الله » می گفتند ، یعنی آزاد شده رسول خدا ، و این به نوبه خود افتخار و انتسابی برای شقرانی محسوب می شد و از این نظر خود را وابسته به خاندان رسالت می دانست .

در این بین که چشمهای شقرانی نگران آشنا و وسیله ای بود تا سهمی برای خودش از بیت المال بگیرد ، امام صادق (علیه السّلام) را دید . رفت جلو و حاجت خویش را گفت . امام رفت و طولی نکشید که سهمی برای شقرانی گرفت و با خود آورد .همین که آن را به دست شقرانی داد ، با لحنی ملاطفت آمیز این جمله را به وی گفت : کار خوب از هر کسی خوب است ، ولی از تو به واسطه انتسابی که با ما داری و تو را وابسته به خاندان رسالت می دانند ، خوب تر و زیبا تر است . و کار بد از هر کس بد است ، ولی از تو به خاطر همین انتساب زشت تر و قبیح تر است .

امام صادق (علیه السّلام) این جمله را فرمود و گذشت .

شقرانی با شنیدن این جمله دانست که امام از سر او ، یعنی شرابخواری او، آگاه است و از اینکه امام با اینکه می دانست او شرابخوار است به او محبت کرد و در ضمن محبت او را متوجه عیبش نمود ، خیلی پیش وجدان خویش شرمسار گشت و خود را ملامت کرد(۱).

قال رسول الله صلی الله علیه و آله : اربع حق علی الله تعالی ان لا یدخلهم الجنّه ولا یذیقهم نعیمها: مدمن خمر و اکل الربا و اکل مال الیتیم بغیر حق و العاق لوالدیه(۲).

چهار کس را خداوند به بهشت در نیاورد و از نعیم آن نچشاند: شرابخوار ، و ربا خوار ، آن کس که مال یتیم را بنا حق خورد ، و آن کس که پدر و مادر از او ناخشنود باشد.

————————————–

پی نوشت ها :

  ۱- داستان راستان ، ج۱، ص۱۷۳ به نقل از الانوار البهیۀ محدث قمی، ص۷۶

 ۲- نهج الفصاحه ، ص۴۹