راهکارهای امر به معروف و نهی از منکر در دانشگاه ها (۲)
راهکارهای عملی پیاده‌سازی امر به معروف و نهی از منکر در دانشگاهها
۱٫ تشکیل ستاد ویژه در دانشگاهها جهت ترویج امر به معروف و نهی از منکر
یکی از اقدامات عملی و مؤثّر در اشاعه و گسترش امر به معروف و نهی از منکر در دانشگاهها، تشکیل ستاد ویژه در تمامی مراکز آموزش عالی است.در این ستاد،برنامه‌های بلند مدّت و کوتاه مدّت ترویج امر به معروف و نهی از منکر تحلیل و مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.در حقیقت؛ سیاستگذاری کلان امر به معروف و نهی از منکر در دانشگاهها در این ستاد نهادینه و ترویج می‌شود.تجربه نیز نشان داده است که دانشگاههایی که در این زمینه کار کرده‌اند،موفق‌تر از سایر مراکزی بوده‌اند که فاقد چنین ستادی بوده‌اند.
۲٫برگزاری مسابقات دانشجویی جهت ترویج امر به معروف و نهی از منکر
اصولا کلمه«مسابقه»از بار روانی و تبلیغاتی بالایی برخوردار است که می‌تواند در جذب مخاطبان بسیار مؤثّر و تأثیرگذار باشد.در این زمینه می‌توان کتابی را با محتوای«امر به معروف و نهی از منکر»انتخاب و با طرح سؤالاتی از آن،ذهن دانشجویان را به موضوع مورد نظر سوق داد.سؤالات مسابقه می‌تواند تستی یا تشریحی باشد و قالب آن به شکل حضوری و غیر حضوری برگزار شود. در مجموع با برگزاری این قبیل مسابقات،به هدف اصلی خود که پیاده‌سازی امر به معروف و نهی از منکر در دانشگاههاست،خواهیم رسید.
۳٫برگزاری مسابقات مقاله‌نویسی با هدف احیای امر به معروف و نهی از منکر در دانشگاهها
راهکار مؤثّر دیگر در پیاده‌سازی امر به معروف و نهی از منکر در دانشگاهها،برگزاری مسابقات مقاله‌نویسی در بین دانشجویان است.در فراخوانهای مقالات،ذهن و تلاش دانشجویان را به»امر به معروف و نهی از منکر»سوق می‌دهیم و این خود حرکتی مثبت در مطالعه و تحقیق بیشتر دانشجویان می‌شود.پس از اعلان این فراخوانها،دانشجویان برگزیده مورد تشویق قرار می‌گیرند و آثارشان در مجموعه‌ای منتشر و در بین دانشجویان توزیع می‌شود.این عمل یکی از اقدامات مؤثّر در پیاده‌سازی امر به معروف و نهی از منکر در دانشگاهها به شمار می‌رود.
۴٫خاکسپاری شهدای گمنام در تمامی دانشگاههای کشور
سراسر دوران با شکوه دفاع مقدّس،درس امر به معروف و نهی از منکر است.بسیاری از شهدای دفاع مقدّس،مظلومانه به شهادت رسیدند و گمنام مانده‌اند.جا دارد در تمامی دانشگاهها کشور تعدادی از این شهدا به خاک سپرده شوند و نماد ایثاری بر مزار آنان ساخته شود و چه قدر شایسته است که این نماد در محل ورودی درب دانشگاهها واقع شود که دانشجویان موقع ورود و خروج از دانشگاه،نگاهی به آن بیندازند.این اقدام قطعا تأثیر خود را در احیای فریضهء امر به معروف و نهی از منکر نزد دانشجویان خواهد گذاشت.
۵٫تبیین فرهنگ عاشورا جهت اعتلابخشی به مفاهیم امر به معروف و نهی از منکر
نهضت عاشورا مکتب الهام‌بخش و عبرت‌آموزی برای همهء کسانی است که در پی زندگانی آرمانی الهی‌اند.این نهضت الهی برای آنان که حیات طیبهء قرآنی را می‌جویند،اسوه است.عاشورا جریان ستیز دائم حق با باطل است؛ستیز دائم نور با ظلمت.نهضت عاشورا حادثهء دیروز نیست،
بلکه حادثهء عبرآموز امروز،فردا و فرداهاست.بی‌تردید اساسی‌ترین عاملی که می‌تواند هجمه‌های گسترده و مخرّب فّناوری اطلاعات را خنثی و بی‌تأثیر کند،نهادینه شدن فرهنگ عاشورا را در بین جوانان و نوجوانان و دانشجویان است.تبیین فرهنگ عاشورا؛یعنی اشاعه و گسترش امر به معروف و نهی از منکر که راهکار و اقدامی اساسی در اعتلابخشی به امر به معروف و نهی از منکر در دانشگاهها به شمار می‌رود.
۶٫بهره‌گیری از سلاح قدرتمند نماز
نماز حلقهء اتصال انسان خاکی با پروردگار هستی و آرامش‌بخش و مهذّب‌کنندهء جوان و نوجوان از پلیدی‌ها و ناپاکی‌هاست. جوان و دانشجوی نمازخوان دیگر سراغ گناه نمی‌رود و گناه در چنین جوانی نفوذناپذیر است.اگر دانشگاه بتواند فرهنگ عظیم نماز را در دانشجویان مستحکم و پایدار کند،راهکار و اقدامی عملی در پیاده‌سازی امر به معروف و نهی از منکر دانشگاهها برداشته خواهد شد.به واقع؛توسعه و گسترش فرهنگ نماز،خود از مصایق امر به معروف و نهی از منکر در همهء ابعاد آن محسوب می‌شود.
۷٫استفاده از جملات کوتاه در فضاهای پرتردد در دانشگاهها
راهکار و اقدام عملی و مؤثّر دیگر در پیاده‌سازی امر به معروف و نهی از منکر در دانشگاهها، استفاده از جملات کوتاه و تأثیرگذار در فضاهای پرتردد محوطهء داخلی دانشگاههاست.این اقدام از آن جهت مؤثّر است که در ذهن دانشجویان اثر می‌گذارد و آنان را برای لحظه‌ای هر چند کوتاه به تفکّر و تأمّل وامی‌دارد.اصولا برای آنکه در اشاعه و توسعهء فرهنگ امر به معروف و نهی از منکر در دانشگاهها موفق ظاهر شویم،باید از تمامی ابزارها و شیوه‌ها بهره گیریم که استفاده از جملات کوتاه در فضاهای پرتردد دانشگاهها یکی از آن اقدامات مؤثّر و تأثیرگذار است.
۸٫تبیین و تشریح آثار فرهنگ مخرّب ابتذال
در نقطهء مقابل معروف،منکر قرار دارد.کسانی که مخالف توسعهء معروف در جامعه هستند،از موافقان منکرات محسوب می‌شوند.اگر دستاوردها و ثمرات بی‌شمار اصل امر به معروف و نهی از منکر برای دانشجویان تبیین و تشریح شود و آثار فرهنگ مخرّب ابتذال برای آنان به خوبی توضیح داده شود،دیگر به هیچ عنوان حاضر به ترک این اصل وزین اسلامی نخواهند بود.
۹٫ تقویت ایمان و تقوای الهی در دانشجویان
ایمان در لغت به معنای ایمنی،اطمینان و آرامش است و در فرهنگ اسلامی به نوعی تسلیم و پذیرش قلبی گفته می‌شود که از شناخت واقعیات ماورای طبیعی،چون خداوند پدید می‌آید و پایبندی به تمام یا بخشی از فرمانهای الهی را به ارمغان می‌آورد.
انسان با ایمان و تقوا،به نظام هستی خوش‌بین بوده،به اداره‌کنندهء آن اعتماد دارد و با آرامش، اطمینان درونی و امید زندگی می‌کند؛زیرا اداره‌کنندهء جهان و انسان را حقیقتی دانا،حکیم،توانا، بخشنده،خیرخواه و…می‌داند.نه نادان و ناتوان است تا انسان نگران شود و نه تنگ‌نظر و بخیل تا زمینهء اضطراب انسان فراهم آید.یقینا تقویت ایمان و تقوای الهی در دانشجویان،راهکاری عملی در پیاده‌سازی امر به معروف و نهی از منکر در دانشجویان است.
۱۰٫ برقراری سفرهای زیارتی برای دانشجویان آمر به معروف و ناهی از منکر
مسئولان دانشگاه،جهت آنکه مشارکت دانشجویان در احیای فریضهء امر به معروف و نهی از منکر را افزایش دهند،می‌توانند از ابزارهای تشویقی بهره گیرند.یکی از این اقدامات،ترتیب دادن سفرهای زیارتی برای دانشجویان آمر به معروف و ناهی از منکر است.این سفرهای زیارتی می‌تواند حج عمره،عتبات عالیات،سوریه،مشهد و سایر اماکن مذهبی باشد.این اقدامی در پیاده‌سازی امر به معروف و نهی از منکر در دانشگاهها بسیار مؤثّر است.
۱۱٫نمایش فیلمهایی با مضامین احیای امر به معروف و نهی از منکر برای دانشجویان
امروزه فیلم یکی از ابزارهای مهم و تأثیرگذار در تبلیغات به شمار می‌رود و تجربه نشان داده است که جوانان و دانشجویان از فیلم تأثیر زیادی می‌پذیرند.بنابراین،بسیار مناسب و شایسته خواهد بود که بتوان از این شیوهء هنری در جهت احیای فریضهء امر به معروف و نهی از منکر بهره گرفت. نمایش رایگان فیلمهایی با این مضمون در سالنهای نمایش و در خوابگاهای دانشجویی،می‌تواند گامی عملی در پیاده‌سازی امر به معروف و نهی از منکر در دانشگاهها به شمار رود.
۱۲٫ به اجرا گذاشتن قوانینی جهت حمایت از دانشجویان آمر به معروف و ناهی از منکر
اقدام مؤثّر دیگر در پیاده‌سازی امر به معروف و نهی از منکر در دانشگاهها،تصویب قوانینی جهت حمایت از دانشجویان آمر به معروف و ناهی از منکر است.در این پروژه،دانشجویان فعال در این
قلمرو شناسایی می‌شوند و آنانی که دارای سوابق ارشادی و تبلیغاتی بهتر و مؤثّرتری بوده‌اند، جهت حمایت به مراجع ذی صلاح معرفی می‌گردند.
۱۳٫ اولویت بهره‌گیری از استادان دین‌مدار در دانشگاهها
استادان نقش بسیار مهمی در جهت‌دهی فکری و اعتقادی دانشجویان دارند.استاد مؤمن و معتقد به مبانی اسلام،دانشگاهی را اصلاح و هدایت و استاد غیر معتقد و مغرض،دانشگاهی را گمراه و منحرف می‌کند.بسیار شایسته خواهد بود که در جذب مدرّسان دانشگاه،اولویت به کارگیری با استادان دین‌مدار و مؤمن باشد.یقینا تمامی کلاسهای درس استادان دین‌مدار،کلاسهای احیای امر به معروف و نهی از منکر خواهد بود و این اقدام؛یعنی پیاده‌سازی امر به معروف و نهی از منکر در دانشگاهها.
۱۴٫ ترویج و اشاعهء آثار شهدای دانشجو و دانش‌آموز در دانشگاهها
تاریخ دفاع مقدّس،حکایات عجیب و تکان‌دهنده‌ای از عشق راستین شهدا سراغ دارد که بهره‌گیری از آنها همچون چراغی هدایتگر،مسیر درست زندگی را به جوانان و دانشجویان نشان خواهد داد.لذا مطالعه در تاریخ دفاع مقدّس و احوالات و وصیت‌نامه‌های شهدا،سدّی مستحکم در برابر هجمه‌های مخرّب فنّاوری اطلاعات محسوب می‌شود.در جهت الگوبرداری از شهدا،جا دارد سخن امام خمینی(ره)را که بعد از شهادت نوجوان شهید«حسین فهمیده»بیان فرمودند،مرور کنیم:«رهبر ما آن طفل دوازده ساله‌ای است که با قلب کوچک خود،که ارزشش از صدها زبان و قلم ما بزرگ‌تر است،با نارنجک خود را زیر تانک دشمن انداخت و آن را منهدم کرد و خود نیز شربت شهادت نوشید».
بنابراین،قسمتی از تحقق امر به معروف و نهی از منکر در دانشگاهها با ترویج و اشاعهء آثار شهدا صورت می‌گیرد که نباید از آن غفلت ورزید.
۱۵٫ پرهیز از تندی و خشونت در امر به معروف و نهی از منکر
یکی از آداب اولیهء امر به معروف و نهی از منکر،پرهیز از تندی و خشونت در امر و نهی است. اصولا«تندی،خشونت و تحکّم»نتیجهء معکوس می‌دهد و با این شیوه نمی‌توان انسانی را هدایت کرد.بنابراین،بهره‌گیری از شیوه‌های نرم و مهربانانه در قالب دوستی،عشق و محبت،می‌تواند به
نهادینه شدن امر به نهی منجر شود.به واقع؛باید پذیرفت که اجرای امر به معروف و نهی از منکر توسط نااهلان،به جز ضایع شدن این فریضه،دستاورد دیگری ندارد.مراقبت با اجرای درست این اصل،اقدامی عملی در پیاده‌سازی امر به معروف و نهی از منکر در دانشگاهها به شمار می‌رود.
۱۶٫ تخصیص بخشی از تحقیقات دروس معارف به امر به معروف و نهی از منکر
درس معارف از دروس مشترک تمامی رشته‌های دانشگاهی به شمار می‌رود.با برنامه‌ریزی درست،منسجم و هماهنگ پیرامون این درس می‌توان نتایج قابل توجهی در توسعهء امر به معروف و نهی از منکر از آن استخراج کرد.یکی از این اقدامات،اختصاص بخشی از تحقیقات دروس معارف به امر به معروف و نهی از منکر است،این اقدام از آن جهت حائز اهمیت است که ذهن و تلاش دانشجویان را به موضوع معطوف می‌کند.این عمل،خود موجب اشاعه و ترویج امر به معروف و نهی از منکر در دانشگاهها می‌شود.
۱۷٫فرهنگ‌سازی جهت تحقیق و آزمایش برای گزینش دوست
تمایل به دوست و دوستیابی در دوران جوانی شدّت بیشتری می‌یابد و معمولا جوانان و دانشجویان در این دوران،تأثیر بیشتری از دوستان دارند.امام علی(علیه السّلام)با توجه به نقش و اثر دوست در زندگانی ایشان،پیوسته بر لزوم آزمایش و تحقیق برای انتخاب دوست سفارش کرده‌اند.ایشان در روایتی فرمودند:«در اختیار براداران«دوستان»آزمایش را مقدّم بدار و احتیاط کن وگرونه اضطرار تو را به همراهی با اشرار ناچار سازد».(آمدی،۰۶۳۱،ص ۲۲۲)
در حدیث دیگر آمده است:«هر کس برادری را بعد از آزمایش کامل و نیکو،برگزیند، محبت او ادامه یابد و دوستی او محکم شود».(پیشین،ص ۵۳۲)این احادیث و دهها حدیث مشابه دیگر که از پیشوایان دینی نقل شده‌اند،بر آزمودند،سنجیدن و تحقیق برای انتخاب و گزینش دوست فرمان داده و از اعتماد و اطمینان بر دیگران بدون آزمایش نهی و پیامدهای چنین کاری را ذکر کرده‌اند.
بنابراین،فرهنگ‌سازی جهت تحقیق و آزمایش برای گزینش دوست،راهکاری عملی در نهادینه شدن امر به معروف و نهی از منکر در دانشگاهها به شمار می‌رود.
۱۸٫ تبیین و تشریح معنای حقیقی زندگی
در تبیین معنای زندگی،باید به این نکته توجه داشت،که ما دو نوع جهان‌بینی در پیش‌رو داریم،که عبارتند از:
۱٫جهان‌بینی و بینش مادی
۲٫جهان‌بینی و بینش الهی
در بینش مادی،انسان خود را همانند سایر موجودات(جماد،گیاه و حیوان)،پدیده‌ای کور و تصادفی می‌داند که به حکم طبیعت می‌بایست مدتی را بر روی کرهء خاکی بگذراند و سپس راهی دیار فنا و نیستی شود.این طرز فکر،به دنبال تحوّل بزرگ فکری در«فرهنگ غرب»رواج پیدا کرد و سبب شد که انسان به کلی از عالم معنا روی برتافته و تمام توجه خود را به سوی طبیعت مادی معطوف دارد.انسان بریده از خدا در چنین بینشی،امروزه به خوبی دریافته است که هیچ یک از چیزهایی که روزی آنها را کعبهء آمال خود قرار داده بود،نتوانسته او را خشنود کند و زندگی او را از پوچی و بیهودگی رها سازد.
اما در جهان‌بینی و بینش الهی که متّکی بر ایمان به خدا و عالم غیب است،قیافهء جهان برای ما دگرگون می‌شود.جهان سرد و ماشینی و بی‌روح که در بینش مادی وجود دارد،برای فرد با ایمان، جهانی زنده،هوشیار،آگاه و سرشار از روح و معناست که به زندگی انسان،روح و معنی و هدف می‌بخشد.ایمان به خدا نه تنها به زندگی معنا می‌بخشد و آدمی را از پوچی و بیهودگی و تنهایی و غربت رها می‌سازد،بلکه به آن روح و صفا،گرمی و حرارت و آرامش آمیخت با رضایت می‌دهد و شوق و حرکت در آن می‌آفریند.
مطمئنا تبیین و تشریح معنای حقیقی زندگی برای دانشجویان،از مصادیق عملی امر به معروف و نهی از منکر در دانشگاهها به شمار می‌رود.
۱۹٫ فرهنگ‌سازی برای استفادهء درست از وسایل نوین ارتباطی و اطلاع‌رسانی
رایانه،اینترنت،ویدئو،سی‌دی‌های صوتی و تصویری،ماهواره‌ها و…،ابزارهای اطلاع‌رسانی برای رفاه و بهره‌گیی مناسب بشر می‌باشند که خود آنها،معلول تکامل و پیشرفت علوم گوناگون می‌باشند.این وسایل فی نفسه شرّ و منفی نیستند،بلکه ابزارهایی در خدمت بشریت هستند.اگر تمامی جوانان و دانشجویان،فرهنگ استفادهء درست و صحیح از وسایل نوین ارتباطی و اطلاع‌رسانی را بدانند و به دنبال بهره‌گیری منفی از آنها نباشند،آنگاه با وسعت دید و نگرش واقع‌بینانه‌ای به جهان خواهند نگریست و این وسعت دید،نگرش آنها را به دنیا دگرگون خواهد ساخت.در این صورت،هر یک از دانشجویان،محوری برای اصلاحات سازنده در سیستمهای
اطلاع‌رسانی خواهند بود.برای مثال،بهره‌گیری درست و مناسب از اینترنت توسط دانشجویان، انقلاب عظیم علمی در آنان ایجاد خواهد کرد و آنان جایگاه خویش را در جهان علم بهتر ارزیابی خواهند کرد و این خود،محرّکی رو به جلو برای آنان در دنیای به سرعت پیش‌روندهء علم و دانش خواهد بود.
بنابراین،آموزش استفادهء درست از وسایل نوین ارتباطی و اطلاع‌رسانی،راهکاری عملی در پیاده‌سازی امر به معروف و نهی از منکر در دانشگاهها محسوب می‌شود.
۲۰٫ الگو قرار دادن زندگانی پیامبران و ائمه معصومین(علیهم السّلام) برای دانشجویان
با توجه به اینکه پیامبران و ائمه(علیهم السّلام) کامل‌ترین و نمونه‌ترین انسانهای خلق شده در هستی می‌باشند، الگو قرار دادن آنان در تمامی مراحل زندگانی،گامی بلند در موفقیت و سربلندی سایرین در ادامهء مسیر درست حیات است.دانشجویان الگوبردار و عامل به سخنان پیامبران و اولیای الهی، پیاده‌سازان امر به معروف و نهی از منکر در محیطهای دانشگاهی به شمار می‌روند.
۲۱٫تبیین و تشریح فرهنگ خودی،ملی و اسلامی برای دانشجویان
بسیاری از تغییر مسیرها در زندگانی به ویژه برای دانشجویان از آن‌جا ناشی می‌شود که جوان و دانشجو فکر می‌کند که فرهنگ غربی بهتر و برتر از فرهنگ خودی و اسلامی است،از این جهت سعی می‌کند خود را همرنگ و همشکل آنان جلوه دهد تا احساس خلاء و ناتوانی ننماید. دانشجویان اگر دریابند که ما چه قدر پرمحتوا،با سابقه،متمدن و عظیم هستیم،هرگز دست نیاز و تکدی به سوی فرهنگ سراسر مادی غرب دراز نخواهند کرد،و یقینا بمباران تبلیغاتی وسایل نوین ارتباطی بر روی چنین دانشجویانی کارساز نخواهد بود.
بنابراین تشریح فرهنگ خودی،ملی و اسلامی برای دانشجویان،اقدام عملی دیگر در پیاده‌سازی امر به معروف و نهی از منکر در دانشگاهها محسوب می‌شود.
۲۲٫احیا و تقویت روحیه و فرهنگ بسیجی
فرماندهی معظم کل قوا حضرت آیت اللّه خامنه‌ای در تبیین فرهنگ بسیجی چنین می‌فرماید: «فرهنگ بسیجی،فرهنگ معنویت است،فرهنگ شجاعت است،فرهنگ غیرت است،فرهنگ استقلال و آزادی است،فرهنگ اسیر خواستهای حقیر نشده است.خواستهای زندگی برای همه مهم است، اما آنچه مهم‌تر است آرمانهاست،ارزشهاست،هدف است، آنها را باید مقدّم داشت» (خامنه‌ای،۷۶۳۱،ص ۴۴۱). به واقع؛ فلسفهء وجودی بسیج، حفاظت از انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن در برابر هر نوع تهدیدی،اعم از تهدیدهای فرهنگی،امنیتی،نظامی و…است حفظ و رونق این تفکّر،تضمین‌کنندهء عزّت،استقلال و حیات دینی ماست.پس احیا و تقویت روحیه و فرهنگ بسیجی؛یعنی احیای امر به معروف و نهی از منکر در محیط دانشگاه.
۲۳٫ احیا و تقویت غیرت دینی در دانشجویان
غیرت و جوانمردی از ویژگی‌های هر فرند رشد یافته در جامعهء اسلامی می‌باشد.منظور از غیرت دینی آن است که دانشجویان و جوانان جامعهء اسلامی نسبت به مسائل اخلاقی و دینی جامعه و ترویج احکام و معارف الهی حساسیت داشته باشند.اگر در جامعه و دانشگه اعمالی صورت می‌گیرد که با احکام اسلامی و الهی مطابقت ندارد،در برابر آن از خود عکس‌العمل نشان دهند. نماد عینی و کلی غیرت دینی در عصر حاضر،موضع‌گیری شجاعانهء حضرت امام(ره)در تألیف کتاب آیات شیطانی توسط سلمان رشدی کافر است.ایشان پس از انتشار کتاب یاده شده که در آن به وجود مبارک حضرت ختمی مرتبت(صلّی الله علیه و آله و سلّم) توهین شده بود،فتوای قتل سلمان رشدی را صادر فرمودند و بر اجرای آن اصرار ورزیدند.دانشجوی سرشار از غیرت دینی هرگز در برابر ناهنجاری‌های دانشگاه بی‌تفاوت نخواهد ماند،بلکه در برابر زشتی‌ها و ناپاکی‌های اخلاقی و اجتماعی،به دور از هرگونه تساهل و تسامح به تکالیف الهی خویش عمل می‌کند.
۲۴٫ احیا و تقویت راهبرد انتظار در دانشجویان
شیعه در طول حیات خویش با دو نگاه همراه بوده است:«نگاه سرخ»و«نگاه سبز»با یکی قیام می‌کند و با دیگری آن را استمرار می‌بخشد.اگر دانشگاه و جامعه بتوانند به خوبی فرهنگ انتظار را در جوانان و دانشجویان،تبیین،تشریح و نهادینه کنند،نفوذ و تخریب دانشجوی منتظر مصلح کل،کاری بس دشوار و امر ناممکن است.به واقع؛با تقویت و نهادینه شدن این فرهنگ،نفوذ فرهنگ ابتذال امری ناممکن می‌باشد.پس احیا و تقویت راهبرد انتظار در دانشجویان،روش تربیتی موفقی در بسط و توسعهء امر به معروف و نهی از منکر در دانشگاههاست.
۲۵٫برگزاری مسابقات تألیف کتاب دانشجویی با موضوع امر به معروف و نهی از منکر
اقدام عملی و مؤثّر دیگر پیرامون پیاده‌سازی امر به معروف و نهی از منکر در دانشگاهها،برگزاری مسابقهء تألیف کتاب دانشجویی است.در این حرکت فرهنگی،طی فراخوانی،دانشجویان را به تلاشی نوشتاری و قلمی می‌طلبیم.در این مسابقه،ذهن دانشجویان را به«امر به معروف و نهی از منکر۲معطوف می‌سازیم.سپس آثار برتر را توسط دانشگاه به چاپ رسانده و از نویسندگان برگزیده تقدیر و تجلیل به عمل می‌آوریم. در کنار سایر بندهای پیشنهاد شده،این عمل گام مؤثّر دیگری در پیاده‌سازی امر به معروف و نهی از منکر در دانشگاهها به شمار می‌رود.
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
آسیب‌شناسی امر به معروف و نهی از منکر،کاری بس ارزشمند و عظیم است.نهادینه شدن این اصل مهم اسلامی،سعادت و سلامت جامعه را در تمامی ابعاد آن موجب می‌شود.نظارت همگانی در قالب اصل امر به معروف و نهی از منکر،روشی است که می‌تواند جلوی انحرافات را گرفته و محیطی سالم را برای دانشجویان به ارمغان آورد.امام خمینی(ره)به خاطر اینکه نشان دهند هیچ مقامی از نظارت بی‌نیاز نیست و هیچ کس نباید از نظارت مردمی رهایی یابد،می‌فرمایند:«نظارت کنند؛اگر من یک پایم را کج گذاشتم،ملت موظّف است که بگوید پایت را کج گذاشتی، خودت را حفظ کن.مسئله،مسئلهء مهم است.همهء ملت موظّفند به اینکه نظارت داشته باشند».(صحیفه امام،۵۶۳۱،ج ۵،ص ۶۲۱)
در حقیقت،دگرگونی ارزشهای اسلامی و مذهبی در دانشگاهها به زمینه‌هایی احتیاج دارد که عبارتند از:
الف) از بین رفتن قبح گناه در دانشجویان؛
ب) گرایش به فرهنگ بیگانگان و از خود بیگانگی؛
ج) عیب نهادن بر پایبندی به ارزشهای اسلامی.
پیامبر(صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرمودند:«حالتان چگونه خواهد بود زمانی(در آینده)که زنانتان فاسد و جوانانتان فاسق گردند و شما امر به معروف و نهی از منکر را ترک گویید؟گفته شد:ای رسول خدا،آیا چنین چیزی خواهد شد؟فرمودند:بلی،و بدتر از آن[هم خواهد شد]. حالتان چون خواهد بود آن گاه که معروف را منکر بدانید و منکر را معروف؟».
بدیهی است تحقق امر به معروف و نهی از منکر،نه تنها کارایی و کارامدی هر دانشگاهی را بالا می‌برد،بلکه گسترده‌ترین نوع نظارت دانشجویی را نیز به ارمغان خواهد آورد.
باید برنامه‌ریزی جامع،منسجم و بلندمدّتی را تدوین و به اجرا گذاشت که براساس آن، سیاستها تدوین و هدفمند به اجرا گذاشته شوند؛چرا که دانشگاه سالم و دانشجویان دین‌مدار در محیطهایی رشد و نمو خواهند یافت که اصل«امر به معروف و نهی از منکر»در آنها اجرا شود.در ضمن دانشجوی آمر به معروف و ناهی از منکر،خود باید عامل به این اصل باشد.اگر در جامعه و دانشگاه اسلامی همگان نسبت به معروف و منکر احساس مسئولیت داشته باشند،توطئه‌های دشمنان در قالب تهاجم فرهنگی خنثی و نقش بر آب خواهد شد و دانشجویان در محیطی سالم با تمام توان به فعالیتهای علمی و تحقیقاتی مشغول خواهند شد و سربلندی و عزّت همه‌جانبه را برای ایران به ارمغان خواهند آورد.
بنابراین مسئولان و مدیران دانشگاهها،استادان،تشکّلها دانشجویی و همهء دانشجویان با همفکری و تعامل باید ضمن آسیب‌شناسی امر به معروف و نهی از منکر در دانشگاهها، راهکارهای عملی پیاده‌سازی این اصل مهم را تبیین و تشریح کنند که ما حصل آن،دانشگاهی سالم و به دور از هر گونه منکرات خواهد بود.
منابع
۱٫قرآن کریم.
۲٫نهج البلاغه.
۳٫آرنت،هانا(۶۶۳۱)؛توتالیتاریسم،ترجمه محسن ثلاثی،تهران،جاویدان.
۴٫آمدی،عبد الواحد تمیمی(۰۶۳۱)؛شرح غرر الحکم و درر الکلم،تهران،دانشگاه تهران.
۵٫ابن شعبه حرانی،ابو محمد حسین بن علی بن الحسین(۳۶۳۱)؛تحف العقول من آل الرسول،تصحیح علی اکبر غفاری، قم، مؤسسه النشر الاسلامی،زیر نظر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم،چ دوم.
۶٫امین عاملی،سید محسن(۶۸۹۱ م)؛اعیان الشیعه،به اهتمام محسن امین،بیروت،(۱۱۴۱).
۷٫بشیریه،حسین(۱۸۳۱)؛آموزش دانش سیاسی،تهران،نگاه معاصر،چ دوم.
۸٫ترکمان،محمد(۲۶۳۱)؛رسائل،اعلامیه‌ها و مکتوبات و…شیخ فضل اللّه نوری،ج ۱،تهران
۹٫حر عاملی،محمد بن الحسن(۱۹۳۱ ق)؛وسایل الشیعه،تصحیح عبد الرحیم ربانی شیرازی، بیروت،دار احیاء التراث العربی،چ چهارم.
۱۰٫دلشاد تهرانی،مصطفی(۰۶۳۱)؛حکومت حکمت،تهران،خانه اندیشه جوان.
۱۱٫راغب اصفهانی،ابو القاسم الحسین بن محمد(۲۶۳۱)؛مفردات الفاظ القرآن،[بی‌جا]، المکتبه المرتضویه،چ دوم.
۱۲٫رسولی محلاتی،هاشم(۳۶۳۱)؛شرحی بر زندگی حضرت یونس(علیه السّلام):قصص قرآن یا تاریخ انبیا،ج ۲،[بی‌جا]،مؤسسه علمیه اسلامیه،چ چهارم.
۱۳٫سیوطی،جلال الدین عبد الرحمن(بی‌تا)؛جامع الاحادیث،قاهره،نشر اوقاف و امور خیریه مصر.
۱۴٫صدوق(۸۴۳۱)؛الحضال،تصحیح علی اکبر غفاری،تهران،مکتبه الصدوق.
۱۵٫صدوق(۰۰۳ ق)،امالی،تهران،دار الکتب الاسلامی.
۱۶٫صدوق(۱۶۳۱)؛معانی الاخبار،تهران،اسلامی.
۱۷٫طباطبایی،محمد حسین(۲۶۳۱)؛المیزان،تهران،دار الکتب الاسلامیه.
۱۸٫طبرسی،احمد بن علی بن ابی طالب(۲۱۴۱)؛الاحتجاج،مشهد،چاپخانه سعید.
۱۹٫طبرسی،ابو علی الفضل بن الحسن الطبرسی(۳۰۴۱ هـ ق)؛مجمع البیان فی تفسیر القرآن، قم،مکتبه آیت اللّه العظمی مرعشی نجفی،افست چاپ مطبعه العرفان صیدا سنه ۳۳۳۱ ش.
۲۰٫طوسی،شیخ الطائفه محمد بن حسن(۰۱۴۱ ق)؛امالی،بیروت،مؤسسه اعلمی.
۲۱٫فیض کاشانی،ملا محسن(۸۰۴۱ ق)؛تفسیر الصافی،بیروت،مؤسسه اعلمی.
۲۲٫قزلسفلی،محمد تقی(۷۷۳۱)؛بازخوانی اندیشه،[بی‌جا]،نشر فرهنگ و اندیشه.
۲۳٫کلینی،ابو جعفر محمد بن یعقوب(۱۸۳۱ ق)؛الاصول من الکافی،تهران،مکتبه الصدوق، چ دوم.
۲۴٫متقی هندی،علاء الدین(۷۹۳۱ ق)؛کنز العمال فی سنن الاقوال و الافعال،حلب،مکتبه التراث الاسلامی.
۲۵٫مجلسی،محمد باقر(۳۰۴۱ ق)؛بحار الانوار،بیروت،دار احیاء التراث العربی،چ سوم.
۲۶٫مصباح یزدی،محمد تقی(۹۷۳۱)؛پرسشها و پاسخها،قم،موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)،ج ۴-۱٫
۲۷٫مطهری،مرتضی(۳۶۳۱)؛حماسه حسینی،قم،صدرا،چ سوم.
۲۸٫نایینی،محمد حسین(۰۶۳۱)؛تنبیه الامه و تنزیه المله،تهران،شرکت سهامی انتشار.
۲۹٫نوری طبری،میرزا حسین(۸۰۴۱ ق)؛مستدرک الوسایل،بیروت،آل البیت.
برگرفته از : مجله معرفت در دانشگاه اسلامی » پاییز ۱۳۸۸ – شماره ۴۳ (از صفحه ۳۰ تا ۵۲)
منبع : http://www.noormags.com
