دیدار رهپویان معروف با حضرت آیه الله العظمی صافی گلپایگانی (دامت برکاته)

یکی از اعضای رهپویان معروف

دوستان بررسی کردند که سه  تشکل مهم در عرصه امر به معروف در حال فعالیت هستند که شامل بسیج، ستاد احیای امر به معروف و ستاد حفاظت اجتمایی قوه قضائیه است ولی گاهاً موازی کاری می کنند و یا صرف گزارش عملکرد و عملاً در جامعه نمودی از عملکردشان، نمود همگانی، نمی بینیم دوستان با تحقیقات به این نتیجه رسیدند الان آن چیزی که راهگشا است فقط و فقط تذکر لسانی به صورت همگانی است. یعنی تمامی مردم و متدینین منکر را که می بینند به اندازه و تخصص خودشان تذکر لسانی بدهند آنقدر تذکر بدهند تا فاعل منکر از کارش دست بردارد، بدون هر گونه در گیری و خشونت. یکی از اهداف مجموعه ی ما این است متدینین و افراد جامعه را به این انگیزه بیاورند که از بی تفاوتی دربیایند و به تذکر لسانی به صورت همگانی و همه جا اقدام کنند.

‌‌‌آیت الله العظمی صافی گلپایگانی

اصل اهمیت امر به معروف این است که مردم نسبت به اجرای احکام الهی حساس باشند

 پس از نام و یاد خداوند مسئله­ ی امر به معروف و نهی از منکر از نگاه های مختلف خیلی عریض و طویل است که بعضی هایش را شما اشاره کردید و ضرورتش در جامعه و اینکه جامعه ملتزم به این امر باشد و مواظب یکدیگر باشند و مراقب اجرای احکام الهی و حفظ سنت ها وآنچه که در محدوده ی امر به معروف و نهی از منکر قرار می گیرد که خیلی وسیع است که گرچه واجب کفایی است لکن در خیلی از جاها واجب عینی است، ولی اصل اهمیت این امر این است که مردم نسبت به اجرای احکام الهی حساس باشند که این قدم اول است،

تذکر لسانی وظیفه همگانی

 بنده عرض کردم که باید یک فکری شود که مردم در این راه وارد بشوند و برایشان کلاس گذاشته شود که چگونه باید امر به معروف و نهی از منکر کرد، چگونه باید تذکر بدهند. بنده مکرر عرض کردم که شما می بینید مثلاً فلان مطلب یا نامه ای نوشته شده است که همه غصه می خورند ولی آنقدر عمل نمی کنند که به آن طرفی که آن مطلب را نوشته اعتراض کنند ولی اگر همه مخالف باشند نه اینکه اعتراض شدید بلکه همه تذکر بدهند این یکی از راه هایی است که باعث کم شدن منکرات می شود و آن کسانی که گاهاً منکر از آنها سر می زند باعث می شود بیشتر بر اعمالشان دقت کنند ولی وقتی ببینند کسی در جامعه منفعل نمی شود و مسئله ای پیش نمی آید خوب آنها هم حرف خودشان را می زنند.

امر به معروف در جامعه جهانی

اصلاً وضع دنیا همین است مثلاً در سازمان ملل وقتی مسئله ای مطرح می شود اگر تمام کشورها اعتراض کنند که این مطلب نباشد آنها عقب نشینی می کنند

همه کسانی که تذکر نمی دهند مسئولند

این اموری که در این مملکت و یا در هر کجا اگر خلاف دین اسلام عمل می شود همه باید تذکر بدهند در حالی که هیچکس تذکر نمی دهد و همه ی اینهایی که تذکر نمی دهند مسئولند چون اگر تذکر بدهند همه چیز درست می شود و این مسئله ی سکوت ما در برابر منکرات این خودش یه مسئله ی مهمی است باید یه فکری بکنیم که همه در مسائل دینی و احکام شرع و آنچه که مربوط به حفظیات اسلام و مذهب است و حفظ ظواهر شرع و اینها کلاً یک جوری باشد که همه در این مسیر فعال باشند و مثل این باشد که به حق خودشان اگر کسی تجاوز بکند اینها عکس العمل نشان می دهند و اگر در این موضوع عکس العمل نشان بدهند خیلی موثر است

نگویید به من چه

اولین مسئله ای که در خیلی مطالب پیش امده است مثلاً می بینیم زن ها را با فلان لباس نشان می دهند در روزنامه نشانش می دهند خلاصه اینها مواردش زیاد است برای اینکه اگر تذکر می دادند و می گفتند این کار درست نیست به آنهایی که می خواهند آن برنامه را پیاده کنند آنها عقب نشینی می کردند و این مسئله که شما تذکر دادید که بی تفاوتی ما و اینکه اکتفا می کنیم به اینکه خیلی از مطالب را اگر راست و حقیقت باشد بنشینیم و غصه بخوریم وقتی منظره بدی را در تلویزیون دید نگوید من فلان منظره را دیدم تلفن را بردارد و زنگ بزند و مسلم است اگر همه بگویند کار آنها ترک می شود ولی وقتی که کسی نمی گوید همین می شود که ملاحظه می کنید.

همه جا جای امر به معروف است

باید مسلمان در همه جا این مطلب امر به معروف و نهی از منکر را در نظر داشته باشد یعنی هر کجا خلافی پیش بیاید و انسان بتواند برای آن خلاف حرفی بزند و نزند در آنجا مسئول است و اگر تذکر بدهد در هر کجا که باشد حتماً موثر است و طرف مقابل عقب نشینی می کند و این مسئله ی مهمی است.

کتابی که به تایید آیت الله العظمی بروجردی رسید

البته در دستورات شرع هم خیلی چیز ها است البته بنده جزوه ای نوشته بودم که چاب شود به نام راه اصلاح یا امر به معروف و نهی از منکر البته در آنجا شرایط امر به معروف و نهی از منکر را نوشته ام که آنها را خودم استنباط کردم و به حضرت آیه الله العظمی بروجردی نشان دادم وایشان تایید کردند و البته در رشته های مختلف در امر به معروف که در حد آن زمان که باید تذکر می داد نوشته ام که چاپ شده است.

امام جمعه کم نظیر مشهد

حتی به ما می فرمایند {ازجر المسیء بثواب المحسن(۱)} همه جا باید این امر به معروف و نهی از منکر باشد آنهایی که حرف خوب می زنند به انها احترام بگذارند از انها تقدیر کنیم تا انها تشویق شوند به تذکر صحیح دادن فرض کنید امام جمعه مشهد؛ ایشان امر به معروف و نهی از منکر می کند بین این همه امام جمعه، ایشان امر به معروف می کند و ایشان صد در صد موید انقلاب است در مواردی که باید تذکر داد ایشان تذکر می دهند وباید از ایشان قدردانی و تشکر کرد ولی امام جمعه ای که بیست سال است امام جمعه است ولی امر به معروف نکرده پیش خداوند مسئول است.

ذکر خیر مرحوم آیت الله فاکر

ازجر المسیء بثواب المحسن را خدمتتان می گفتم که ببین آن کسانی که حرف خوب زدند اینجا موضع خوب داشتن؛ -یه کسی از دیپلملات های ما در خارج به نشانه ی اعتراض از آن جلسه آمده بودند بیرون و از همه ی انها تشکر کردم و لوح تقدیر دادم که یکی از آنها آقای فاکر بوده اند و یا اگر بنده بشنوم فلان فردی چنین کارهایی کرده است زنگ می زنم و تشکر می کنم و اگر مردم ببینند کسی که این کارها را کرده است و از او تقدیر می کنند همه به این کار تشویق می شوند

کارنامه ما در امر به معروف

امر به معروف و نهی از منکر در جامعه ی ما اینطور که می بینم عمل نمی شود و اگر عمل شود همه چیز درست می شود و اینکه در امر به معروف نباید اجازه از کسی گرفت چون یک وظیفه شرعی است ولی اگر بخواهد فیزیکی باشد و جراحتی وارد شود باید اجازه بگیرد و اما اینکه باید همه امر به معروف کنند در همه جا در خانواده و خویشاوندان ولی اگر نباشد این امر به معروف و نهی از منکر این افراد در فلان مجلس می روند و به فلان زن نامحرم دست می دهند و کسی اظهار وجود نمی کند و این مسائل را باید در نظر گرفت.

آمرین به معروف باید اولاً سلیقه داشته باشند ثانیاً اطلاعاتشان درست باشد

راههای امر به معروف و نهی از منکر زیاد است که راه اول و مهمترین آن همین است که اگر منکر را دید نهی کند شخص فاعل را و تذکر بدهد. قولا له قولاً لینا لعله یتذکر او یخشی.

اشخاصی که امر به معروف و نهی از منکر می کنند باید اولاً سلیقه داشته باشند ثانیاً باید اطلاعاتشان درست باشد واینطور نباشد که در مطلبی داغ و در دیگری بی تفاوت زیرا این دین است و همه جا باید باشد اینها خودشان باید همانطور که حضرت امیر می فرمایند باشند: “من نصب نفسه للناس اماماً فلیبدا بتعلیم نفسه قبل تعلیم غیره”(۲) و لو اینکه می فرمودند {مرو بالمعروف و لو کنتم تارکا} یعنی یک وظیفه ی شرعی است که حتی از انسان فاسق هم سوال می کنند که چرا امر به معروف نکرده ای. مثلاً اگر فاسقی فاسق دیگری را ببیند که منکری از او سر می زند و تذکر ندهد معصیت کرده و مخالفت خداوند متعال کرده و بر این فاسقان هم این امر واجب است. و عمده اینست که افراد باید نسبت به منکرات حساس باشند.

یک زمانی بود که علما اگر می دیدند کسی ریشش را تراشیده بسیار ناراحت می شدند و در مقابل این مطالب عکس العمل نشان می دادند و اگر یک جمعیتی باشند که این کار را بکنند البته وظیفه ی همه است خیلی خوب است.

الان مسئله ی زنها و اختلات زن و مرد این زنهایی که با لباس مردان می آیند بیرون و کلاه سرشان می زارند مانند مردان بسیج و غیره باید نگران باشند ولی اول باید خود افراد وارد شوند خودشان باید در بین خودشان دین را نگه دارند. زنها گاهی می آیند به آنها می گویم شما هم خودتون باید یک مواضعی داشته باشید که زنهای دیگر از شما الگو بگیرند و این ملتزم به این است که خود با حجاب باشید و اگر اینگونه باشد آنهایی که ملتزم نیستند به خود می آیند و ملتزم می شوند.

با تذکرات جزئی می توان جلوی خیلی از منکرات را گرفت

لایزال الناس بخیر ما امروا بالمعروف و نهوا عن المنکر(۳) امر به معروف آثار وضعی هم دارد همان طور که در آیات و روایات ما آمده است و شاید خیلی از گرفتاریهایی که الان وجود دارد به دلیل این باشد که امر به معروف و نهی از منکر نمی شود؛ البته مطالب را به عالم غیب مرتبط نمی دانند و اگر اینطور باشد و تذکر ندهند نسبت به منکرات جامعه از بین خواهد رفت؛ پیشترها این وظیفه را به خوبی رعایت می کردند ولی الان منکرات ظاهر هستند ما الان در کشورمان دانشکده ی موسیقی داریم(۴) که تمام این آلات موسیقی را درس میدهند در حالی که همه ی علما فتوا داده اند که واجب است که هر جا این آلات را دیدید بشکنید ولی شما الان نمی توانید این کارها را بکنید ولی کم کم می شود که یک جمعیتی احساس وظیفه کنند و به همه ی مردم برسانند و دیگر هیچکس بی تفاوت به دین نباشد. شما می توانید با تذکرات جزئی جلوی خیلی از منکرات را بگیرید و عمده مطلب این است که ما به مردم بفهمانیم اهمیت امر به معروف و نهی از منکر را و ثانیاً راههای آن را در این زمان بشناسانیم. مثلاً اگر کسی منکری انجام داد همه تذکر بدهند نه اینکه بشینند در منزل و غصه بخورند جوری شود همه در حدی که می توانند تذکر دهند مثلاً نماینده ای فلان حرف را زده وقتی همه تذکر دهند او عقب نشینی می کند و درست می شود در تمام دنیا همین است

وظیفه وعاظ و خطبا

خیلی از این مطالب را باید منبری ها بگویند ولی متاسفانه کسی نمی گوید باید همه را مطرح کنند مخصوصاً در شهر مشهد هر کسی در جایگاه خودش برحسب تمکنی که دارد پیش خداوند متعال نسبت به امر به معروف و نهی از منکر مسئول است. حتی ما می توانیم در معاشرت ها و خرید و فروش هایمان این کار را انجام دهیم و اینکه اول امر به معروف “حب فی الله و بغض فی الله” و”هل الدین الا الحب” است یعنی فرق بگذاریم بین آنکه خوب است و آنکه بد است مثلاً کاسبی را که می بینیم خوب است با او معاشرت کنیم و با او معامله کنیم که ببینند درست کاری و دین داری در این جامعه ارزش دارد و مردم برای افراد متدین ارزش قائل هستند و بعد آن کسی که مواظب نیست مردم از آن پرهیز می کنند به این که می رسند ببیند ازجر المسیء بثواب المحسن مثلاً باید با این افراد محکم سلام کرد محکم حرف زد و به روی آنها نخندیم و آنها را تشویق نکنیم.

حتی یک گناه برچیده شود

افراد باید دلسوز دین باشند حتی اگر یک نفر هم باشد که این کار را بکند خیلی مهم و خوب است یک معصیت هم که نشود خیلی اهمیت دارد.

این تکبر است که آدم از تذکر ناراحت شود

همه را باید تذکر داد و نصیحت کرد {{الدین النصیحه ,النصیحه لله و لرسوله  و للائمه المسلمین و المومنین (۵)}} بعضی از بزرگان وقتی کسی به آنها تذکری می داد حتی کسانی که خیلی پایین تر بودند بسیار خوشحال می شدند که این تذکر را یادآوری می کردند حتی بعضی ها می فرمودند {{رحم الله من بصّرنی علی عیوب نفسی}} می فرمودند خداوند متعال رحمت کند کسی را که مرا از عیب هایم آگاه سازد و این تکبر است که آدم از تذکر ناراحت شود و باید این کار گسترده و وسیع شما را از خودمان شروع کنیم.

خواب بر ما حرام است

مهمترین مسائل همین فرق باطل است چرا الان باید صوفی در جامعه خانقاه درست کند و مردم وقتی ببینند آن صوفی شارب دارد مردم عقب بروند ولی اگر مردم خوش برخوردی نشان بدهند فرقی نمی کند و آن صوفی به کارش ادامه می دهد و یا بهائیت و غیره که این کارها بالاتر از امر به معروف  و نهی از منکر است مثلاً جوان ما مسیحی شده است در اینجا دیگر خواب بر ما حرام است و یا اینکه بهائیت دوباره فعال شده است و این وظیفه ی خیلی بزرگی است که وظیفه ی همه است مخصوصاً آنهایی که بیشتر می توانند جلوی این مطالب را بگیرند با علمشان می توانند با قدرتشان می توانند کار کنند.

پیشنهاد یکی از اعضای رهپویان معروف برای امر به معروف در جامعه:

می توان دردو محور کار کرد یکی اینکه افرادی از این جمع در جامعه راه بیفتند و مثلا در موضوعی امر به معروف کنندیا در نهاد ها یا سازمان ها اقدام به امر به معروف کنند، راه بهتر و کامل تر اینکه  ما بیاییم مردم متدین را تشویق کنیم تا هر یک به تناسب خود اقدام به امر به معروف کنند

خاطره ای از حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی

آیت الله العظمی صافی: ما که جوان بودیم در زمان رضاخان در آن شرایط و وضعیت که حتی نمی گذاشتند نام امام حسین علیه السلام را ببرند  من یادم هست در همان گلپایگان ما برای محرم و عاشورا جلسه ای گرفتیم که هرشب بود و نزدیک کوه بود که رفتن به آنجا بسیار دشوار بود و جوانهای آن موقع همه الان از اخیار شده اند خلاصه می خواهم عرض کنم مثل شما مجموعه ای درست کردیم  به نام مجمع دینی مثلا در آنجا افرادی که می خواستند عضو شوند باید شرایطی را می پذیرفتند مثلا باید در هفته چند امر به معروف و نهی از منکر می کردند و در دفتری یادداشت می کردند و در جلسه می خواندند ولی الان مسئله بالاتر از این ها است.

یکی از اعضای رهپویان معروف:

ما این مسئله را هم در آموزش و پرورش مطرح کرده ایم

موفقیت و پیشرفت امر به معروف تضمینی است

ایت الله العظمی صافی گلپایگانی:

بله خیلی مهم است در آموزش و پرورش بعضی ها می گویند با این بلوتوث و غیره که آمده این کارها پیش نمی رود؛ چرا پیش می رود؛ با اینکه این وسائل هم هست؛ ما می توانیم کاری بکنیم که آنها استفاده نکنند.

در زمان رضاخان زنهایی که با حجاب بودند اصلاً از منزلشان بیرون نمی آمدند. باید تبلیغات کرد مفاسد و معایب اینها فقط دینی نیست بلکه این بچه وقتی در جامعه فاسد شد نه تنها نماز نخوان می شود بلکه معتاد می شود و هزار گرفتاری دیگر و یا مثلاً همین تلفن همراه و مجله ها و کتابها (در مواردی که سوء استفاده می شود) چقدر مفاسد و معایب دارد در حدی که توانایی دارید کار کنید.

منابع

۱-نهج البلاغه حکمت ۱۷۷

۲-غرر الحکم ح ۷۰۱۶

۳-تهذیب الاحکام ج۶ ص۱۸۱ ح۲۲

۴-یاد آور می شود که فقهای عظام دامت برکاتهم در موضوع موسیقی، تفاوت دیدگاه دارند و در عین حال در مورد ترویج عمومی موسیقی به فتوایی گران سنگ ازمقام معظم رهبری دامت برکاته اشاره می گردد: بکارگیرى آلات موسیقى براى نواختن موسیقى غیرلهوى اگر براى اجراى سرودهاى انقلابى یا دینى و یا براى اجراى برنامه‏ هاى فرهنگى مفید و برنامه‏ هاى دیگر با غرض عقلایى مباح باشد اشکال ندارد به شرط اینکه مستلزم مفاسد دیگرى نباشد و همچنین آموختن و یاد دادن نوازندگى براى امر فوق فی نفسه اشکال ندارد

ولى ترویج موسیقى با اهداف عالیه نظام مقدس اسلامى سازگار نیست.

۵-بحارالانوار ج۲۷ ص۶۷

گزارش تصویری