تعابیر امر به معروف و نهی از منکر در قرآن

آیات قرآن با چه تعابیری امر به معروف و نهی از منکر را بیان کرده و این موارد در کدام سوره و آیه آمده است؟

قرآن کریم با تعبیرهایی گوناگون به موضوع امر به معروف و نهی از منکر پرداخته است :
۱٫در چند آیه از قرآن تعبیر امر به معروف و نهی از منکر در کنار یکدیگر به کار رفته است مانند آیه ۷۱ سوره توبه :
« والمؤمِنونَ والمؤمِناتُ بَعضُهُم اَولیاءُ بَعضٍ یأمُرونَ بالمَعروفِ و یَنهونَ عَنِ المُنکَرِ . . . » ؛ و مردان و زنان با ایمان دوستان یکدیگرند ، که به کارهای پسندیده وامی دارند و از کارهای ناپسند باز می دارند .
در آیه ۱۱۲ توبه ، ۱۵۷ اعراف ، آیات ۱۰۴ ، ۱۱۰ و ۱۱۴ آْ عمران ، ۴۱ حج و ۱۷ لقمان نیز امر به معروف و نهی از منکر در کنار همر آمده است .
۲٫در شماری از آیات ، مفهوم امر به معروف و نهی از منکر با تعبیرهایی مانند امر به عدل ( نحل ، آیه ۹۰) امر به قسط ( آل عمران ، آیه ۲۱ ) نهی از سوء (اعراف ، آیه ۱۶۵ )نهی از فحشا ( نحل ، آیه ۹۰ ) نهی از فساد ( هود ،آیه ۱۱۶ ) و نهی از اثم ( مائده ، آیه ۶۳ ) بیان شده است .

۳٫در برخی از آیات به ویژه در قصص قرآنی ، نیز بدون تصریح به واژه معروف یا منکر ، مصادیقی از امر به معروف و نهی از منکر ، به وسیله مصلحان جامعه گزارش شده است ؛ برای مثال قرآن کریم در آیه ۶۳ سوره مائده دانشمندان یهودی و مسیحی را به دلیل این که مردم خود را از حرام خواری منع نکرده اند نکوهش کرده است .

محتوای این آیات بر لزوم امر به معروف و نهی از منکر در جامعه اسلامی و نکوهش و هلاکت امت های پیشین ، بر اثر ترک این دو فریضه دلالت دارد . فقیهان برای وجوب امر به معروف و نهی از منکر به بیشتر این آیات استدلال کرده اند . (۱)

پی نوشت :
۱٫زین الدین مکّی ، ( شهید ثانی ) ، مسال الافهام ، ج ۲ ، ص ۳۷۲ و احمد مقدس اردبیلی ، زبده البیان ، ص ۴۱۱

منبع: راه بهشت