برخی صفات آمران و ناهیان

۱٫ همراهی گفتار و کردار[۱]
کسانی که در مقام امر به معروف و نهی از منکر قرار می گیرند، باید خیلی از رفتارهای ظاهری و باطنی شان را کنترل کرده، کردارشان خنثی کننده رفتارشان نباشد تا کلامشان تأثیر لازم را داشته باشد.
۲٫ نیت پاک و خالص بدون منت گذاشتن بر دیگران
بلندنظری و مناعت طبع باید در افراد ناصح وجود داشته باشد. آنها باید توکلشان به خدا باشد تا اجرشان را از پیشگاه ربوبی دریافت کنند؛ همان گونه که قرآن کریم می فرماید: «بر کسانی که احسان می کنی، منت مگذار».[۲]

۳٫ شرح صدر و صبر و حوصله
وسعت وجودی و بزرگی و عظمت روح، بهتر فهمیدن و شناختن رسالت، تحمل انسان را افزایش می دهد. اگر شرح صدر و تحمل کافی نباشد، ممکن است شخص ناصح با یک سخن زشت یا برخورد نادرست، از کوره در برود و از خودش واکنش نشان دهد. حضرت موسی(علیه السّلام) نیز در مقام نصیحت فرعون از خداوند درخواست شرح صدر می کنند.[۳]

۴٫ آشنایی با منکر و معروف
تا انسان ناصح به ابعاد گوناگون معروف ها و منکرها آشنایی نداشته باشد، حق ندارد امر به معروف و نهی از منکر کند؛ چرا که در صورت ایجاد سؤال برای طرف مقابل، قادر به پاسخ گویی نبوده، به نوعی زحمت او به هدر می رود.

۵٫ خوش برخورد و خوش چهره بودن
خوش برخورد بودن، در امر به معروف و نهی از منکر لازم است؛ تا انسان ناصح بتواند خطاکاران را جلب و جذب خود کند و سخنش اثرگذار باشد. همچنین ظاهر خندان و پرجاذبه، در همه حالات به دیگران آرامش می بخشد و سخنانش به دل دیگران می نشیند.

۶٫ گفتار نرم و ملایم
مطمئن باشید اگر انسان از گفتار نیکو و خوش برای القای مقصود خود سود نجوید، شیطان از آب گل آلود ماهی می گیرد و بین شما و نصیحت شونده، کینه و عداوت برقرار می سازد.

۷٫ پرهیز از مبهم گویی و پیچیده گویی
به یقین طرف صحبت شما باید منظور روشنی از سخنانتان دریابد و متوجه صدق نیت شما بشود. ممکن است عواملی چون ترس، حیای نابجا و روابط عاطفی و خویشاوندی انسان را مجبور کند تا در امر به معروف و نهی از منکر، دوپهلو صحبت کند، اما باید تا آنجا که امکان دارد، از سخنان دوپهلو و پیچیده برای نصیحت طرف مقابل خودداری کرد تا زودتر به نتیجه رسید.

۸٫ صبر و تحمل در مقابل مشکلات ایجاد شده
تمسخر، استهزا، تهمت، بدگویی و …، از جمله مشکلاتی است که انسان ناصح باید در مقابل آن شکیبا باشد و برای رضای خداوند، صبوری به خرج دهد تا نتیجه عملش را ببیند.

پی نوشت ها :
[۱] نک: دادسرای انقلاب اسلامی مبارزه با مواد مخدر و منکرات، شیوه های صحیح امر به معروف و نهی از منکر، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۶، چ۳، صص ۱۴۳ – ۱۷۳٫
[۲] مدثر: ۶٫
[۳] طه: ۲۵ ـ ۲۸٫

برگرفته از : گلبرگ – دی ۱۳۸۷، شماره ۱۰۵
منبع :  http://hawzah.net