امر به معروف و نهی از منکر، وظیفه ای برای رویارویی با فتنه های بعدی

بسم الله الرحمن الرحیم علامه مصباح یزدی _که به تعبیر مقام معظم رهبری خلا علامه طباطبایی و شهید مطهری را پر کرده اند_ به بیان وظایف عموم مردم و خواص و مسئولین در مواجهه با فتنه های آینده پرداختند. در بخشی از این بیانات آمده است وظیفه‌ی دوم دستگیری از دیگران است. از آن‌جا که فتنه یک امر اجتماعی است و صرفاً امتحانی فردی نیست ما باید نگران دیگران هم باشیم. این‌گونه نیست که من اگر دین خودم را حفظ کردم، دیگر وظیفه‌ای ندارم. اسلام یک مسئولیت همگانی و یک نظارت عمومی را متوجه همه‌ی افراد می‌داند که با تعبیرات مختلف در قرآن کریم آمده و در سوره‌ی نصر این چنین به آن اشاره شده است: «… وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْر …»؛ نمی‌گوید: اهل سعادت، خودشان اهل حق و اهل صبرند؛ بلکه می‌گوید: به همدیگر سفارش می‌کنند که حق را رعایت کنید و به همدیگر سفارش می‌کنند که صبر و مقاومت داشته باشید. باید این را هم به عنوان یک مسئولیت بپذیریم. بزرگ‌ترین نماد این مسئولیت امر به معروف و نهی از منکر است. در روایات آمده است: «… إِنَّ الْأَمْرَ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْیَ عَنِ الْمُنْکَرِ … فَرِیضَهٌ عَظِیمَهٌ بِهَا تُقَامُ الْفَرَائِض‏ …»: امر به معروف و نهی‌از منکر فریضه‌ی عظیمی است که بقاء سایر فرائض به آن وابسته است. اگر امر به معروف و نهی از منکر از جامعه برداشته شود سایر فرائض هم ترک می‌شود. این همان مسئولیت اجتماعی ماست. باید شروط و مراتب آن را درست بشناسیم و این یکی از تکالیف سخت زمانه‌ی ماست. شاید در هیچ زمانی امر به معروف و نهی از منکر به سختی زمانه‌ی کنونی نبوده است؛ چون یک فرهنگ الحادی و‌ شیطانی در کل عالم رواج پیدا کرده و آن این است که هر کسی در زندگی خودش آزاد است و دیگری حق دخالت در زندگی او را ندارد؛ بنابراین اگر به کسی که تحت تأثیر این فرهنگ است گفته شود: «این کار را انجام بده یا انجام نده» می‌گوید: «به تو ربطی ندارد!» با این‌که امر به معروف و نهی ازمنکر بزرگ‌ترین خدمت به جامعه است، به عنوان یک فضولی در کار دیگران تلقی می‌شود و آن‌قدر مهجور و متروک شده است که بعضاً بزرگان ما هم اشتباه کرده، گمان می‌کنند امر به معروف در صورتی تکلیف محسوب می‌شود که معروف در جامعه شناخته شود و این‌گونه استدلال می‌کنند که چون معروف یعنی شناخته شده، تا مادامی‌که شناخته نشده نباید امر به معروف کرد! اما ما در فرهنگ شیعی می‌گوییم: امام حسین علیه‌السلام برای امر به معروف کشته شد. ما یک چنین فرهنگی داریم. برای امر به معروف و نهی از منکر تا پای جان هم باید رفت. اما فرهنگ امروز جهان می‌گوید: «این کار فضولی در کار دیگران است!» خیلی حرف زشت و غیر مؤدبانه‌ای است. شاید هیچ زمانی این طور نبوده است. این فرهنگ الحادی غربی است که امواج آن همه‌ی کشورها از جمله کشور ما را هم کم و بیش فرا گرفته است. این وظیفه‌ی دوم هم یک وظیفه‌ی عمومی است؛ احیای امر به معروف و نهی از منکر به عنوان یک مسئولیت همگانی و نظارت عمومی بر کار همدیگر است. قرآن می‌فرماید: «وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیَاء بَعْضٍ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَیَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنکَرِ …»