آنچه آمران به معروف و ناهیان از منکر باید بدانند (۳)

فصل دوّم : مهارت‌های ضروری  و  دانستنی‌های لازم برای شما (بخش دوم)

حریم خصوصی هر فرد را رعایت بکنید.
همه ما با ترسیم دایره‌ای نامرئی به دور خود قلمرو و حریم خصوصی‌مان را مشخص می‌کنیم و اگر کسی که او را نمی‌شناسیم به درون آن دایره یا محدوده قدم بگذارد، احساس ناراحتی می‌کنیم؛ این محدوده حریم خصوصی ما می‌باشد که به شدت از آن دفاع می‌کنیم. اشخاص مهم تمایل دارند تا حریم‌های خصوصی بیشتری را به خود اختصاص بدهند، به همین دلیل بسیاری از ما با قرار گرفتن در مکان‌های شلوغ و متراکم مانند ایستادن در صف، احساس حقارت می‌کنیم که می‌تواند احساس اضطراب و پرخاشگری را هم به همراه داشته باشد. هنگامی که شما حتی به اشتباه و بدون غرض‌ورزی، حریم دیگران را مورد تعرض قرار بدهید، به شدت موجب ناراحتی‌اش می‌شوید تا آنجا که برای پنهان کردنِ ناراحتی خود ناچار می‌شود رنج زیادی را تحمل بکند. آنها احساس می‌کنند که توسط شما مورد تهدید جنسی یا فیزیکی قرار گرفته‌اند. می‌دانید در چنین لحظاتی بر مردم چه می‌گذرد، در چنین مواقعی، بدنِ آنها خود را برای واکنشی از نوع جنگیدن یا فرار کردن آماده می‌کند. تعداد تنفس‌ها و ضربانِ قلب آنها افزایش می‌یابد. اغلب مردم برای اینکه ناراحتی و ترس و اضطراب خود را پنهان بکنند، سعی می‌کنند بیشتر لبخند بزنند و وانمود می‌کنند که اوضاع عادی است و از چیزی نمی‌ترسند. شما باید مواظب باشید که به حریم خصوصی مردم تجاوز نکنید و با فاصله خیلی نزدیک، با آنها گفتگو نکنید؛ به ویژه در هنگامِ مواجهه با جنس مخالف، رعایت شئونات اسلامی را بکنید و به حریمِ جنس مخالف خود، حُرمت بگذارید. در مورد افرادی که عادت دارند در هنگام صحبت کردن با فاصله بسیار کمی نسبت به شما بایستند می‌توانید مستقیماً در چشمانش خیره شوید، یک قدم به عقب بردارید و بگذارید چشمانتان فاصله میان شما و او را برانداز کند و دوباره نگاهی به او بیندازید. مطمئن باشید که پیام را دریافت کرده است.

(۹) تماس فیزیکی مناسبی با مردم برقرار بکنید.
تماس فیزیکی مناسب، قادر است تمام دیوارها و موانع میان اشخاص را فرو بریزد و یخ‌های بی‌اعتمادی را آب بکند. بهترین شکل مناسب و قابل قبول برقراری تماس فیزیکی شایسته، «دست دادن با دیگران» می‌باشد. البته برقرار نمودنِ تماس فیزیکی بر حسب فرهنگ و ملیت افراد امری متفاوت می‌باشد. خوب می‌دانیم که در شرع مقدس اسلام هر گونه ارتباط جسمی با جنس مخالف، غیرقانونی و حرام می‌باشد و لذا از دست دادن به آنان و یا بازدید بدنی آنها به شدت باید پرهیز بکنید اما حق دارید از ما بپرسید که در برخود با جنس موافق چه محدودیت‌ها و مقررات عرفی و ضوابط درست اخلاقی مهم شمرده می‌شود، برای پاسخگویی به این پرسش کاربردی و شایسته، تذکراتی را برای شما خوبان در نظر گرفته‌ایم مثل:

۱- با دستانِ خیس و عرق کرده با مردم دست ندهید. همیشه دستمال کاغذی کوچکی را در جیب خود داشته باشید و قبل از دست دادن با دیگران، دستانِ خود را خشک بکنید.
۲- ابتدا شما به دیگران دست بدهید و دست خود را جلو بیاورید و در این کارِ خیر، سبقت بجویید. (واستبقوا الخیرات)
۳- فراموش نکنید که همیشه باید با دست راست دست بدهید.
۴- هنگام دست دادن، فشار زیادی را بر دستانِ مردم وارد نکنید و با فشاری متوسط، این کار را انجام بدهید.
۵- سعی کنید موقع دست دادن بازوی طرف مقابل را با دست دیگر خود نگیرید.
۶- در هنگام دست دادن، با شخص مقابل، ارتباط چشمی برقرار بکنید.
۷- دست دادن با هر دو دست، نشانه صمیمیت بیش از اندازه می‌باشد، لذا توصیه می‌کنیم که در نخستین ملاقات با هر دو دست، دست ندهید.
۸- دستانِ عرق کرده‌ی خود را جلوی مردم و در خیابان‌ها و به طور علنی، هیچ وقت با شلوار یا پیراهن یا مانتوی خود پاک و تمیز نکنید.
۹- بعد از پاک کردنِ عرق دست‌ها با یک دستمال کاغذی کوچک، حتی‌المقدور و به مقدار اندک، آن را با عطر یا ادکلن معطر بکنید. البته فراموش نکنید که این دو عمل را دور از چشم دیگران، انجام بدهید.
۱۰- از خیره شدنِ خسته‌کننده به مردم بپرهیزید.
۱۱- از لبخند زدن‌های افراطی و نامناسب به ویژه نسبت به جنس مخالف، پرهیز بکنید

 چگونه خوب راه بروید؟

یکی از بهترین اصول خوب راه رفتن، این است که پشت خود را خمیده نکنید؛ زیرا خمیدگی پشت باعث می‌شود در نگاه دیگران، تأثیر منفی به جای بگذارید. هیچ می‌دانید قرارگیری طولانی مدت در این وضعیت، برای سلامتی جسم شما مضر می‌باشد؟ هرچه بیشتر در وضعیت خمیده قرار بگیرید، بیشتر به آن عادت خواهید کرد و حالت قرار گرفتنِ بدنتان بدتر از این هم خواهد شد. دانستنِ این نکته بسیار مهم است که نه تنها برای حفظ زیبایی ظاهری بدن، بلکه به خاطر حفظ سلامت جسمی و روانی خود، همیشه مراقب قرارگیری صحیح بدنتان باشید. شما باید در هنگام راه رفتن، با ظاهری دارای اطمینان خاطر و اعتماد به نفس به نظر برسید. در چنین حالتی، پشت شما صاف بوده و سر به طرف بالا قرار دارد و دست‌ها در طرفین بدن آزادانه در حرکت هستند. گام‌ها را به سرعت بردارید نه آنقدر که مثلِ دویدن باشد. هرگز نباید پاها را روی زمین بکشید و بهتر است که از پوشیدنِ کفش‌های دارای پاشنه خیلی بلند، خودداری نمایید؛ چون پوشیدنِ چنین کفش‌هایی باعث می‌شود به عقب و جلو نوسان پیدا بکنید. شما می‌تواند با ظاهری متفکرانه هم حرکت کنید یعنی سر متمایل به پایین باشد. دست‌ها در ناحیه‌ی پشت به یکدیگر متصل می‌باشد. گام‌های شما باید آهسته باشد. می‌توانید بدنتان را اندکی خمیده به طرف جلو قرار دهید. 

چگونه نباید راه بروید؟

بد راه رفتن، تصویر غلطی از شما در مردم می‌گذارد و موجب می‌شود تا آنها پیوسته از شما فاصله بگیرند. اگر ندانید به چگونه راه رفتنی، بد راه رفتن می‌گویند، چگونه می‌توانید مطمئین شوید خودتان یکی از آنها نمی‌باشید؟ ما شما را با چند نوع بد راه رفتن، آشنا می‌کنیم تا خدای ناکرده دچار چنین عادات غلطی نشوید.
۱- با ظاهری خمود راه نروید.
در این گونه راه رفتن، چشم‌ها به سمت پایین، شانه‌ها خمیده و دست‌ها فرو رفته در جیب می‌باشد. اگر کیف دستی در دست اینها باشد، انگشتانِ آنها به بند چرمی کیف دستی‌شان چنگ می‌زند. دست‌های اینها همیشه حالتی جمع شده دارد و در حالی که روزنامه و کاغذی را به سینه خود می‌فشارند، راه می‌روند. این اشخاص، در هنگام راه رفتن، نگاهشان تمام مدت متوجّه پایین می‌باشد.
۲- با ظاهری پرخاشگرانه راه نروید.
بلند و صدادار گام برندارید. با دست‌های مشت کرده و در حالت نوسانی حرکت نکنید. چهره‌ای اخم‌آلود نداشته باشید و ارتباط چشمی بیش از اندازه برقرار نکنید.
۳- با ظاهری عصبی و مضطرب راه نروید.
عصبی‌ها در حالی که دست‌ها را در سطح میانی بدن به هم پیچانده می‌کنند، بی‌هدف به این سو و آن سو قدم برمی‌دارند. لبخندهای عصبانی‌ها بیش از اندازه مضطربانه می‌باشد.
۴- با ظاهری مغرورانه راه نروید.
گام‌های سبک و جهنده نداشته باشید. چانه متمایل به بالا و همیشه در انتظار توجه و موافقت دیگران، از ویژگی‌های آدم‌های مغرور می‌باشد. بعضی وقت‌ها دست‌های فشرده در جیب با شانه‌هایی متحرک در هنگام راه رفتن، نشان دهنده‌ی نخوت و خود بزرگ بینی شخص می‌باشد.

چگونه چهره‌ای جذاب داشته باشیم؟
جای هیچ شکی نیست که چهره جذاب و پرنفوذ می‌تواند تأثیر عمیقی بر روی مردم بگذارد. چگونه می‌شود کسی با مردم در ارتباط باشد ولی روی چهره‌ی خود کار نکند. برای دارا بودنِ چهره‌ای پرُجذبه هم باید روی صورتِ خود سرمایه‌گذاری بکنید و هم مهارتِ خوب نگاه کردن را فرا بگیرید. اگر عادت کنید همیشه لبخند بزنید مطمئناً جذاب‌تر خواهید شد. برای اینکه خودتان را وادار به لبخند زدن بکنید، تنها به نکاتِ مثبتِ آدم‌هایی که با آنان برخورد می‌کنید توجه بکنید. همیشه عادت کنید که نیمه پُر لیوان را ببینید نه نیمه خالی آن را. باید از همین امروز تصمیم بگیرید که در هر حادثه‌ای حتی حوادثِ غم‌انگیز و ناراحت‌کننده، پیام‌های مثبتی را دریافت بکنید. دومین نکته برای داشتنِ چهره‌ای جذاب این است که آرامش خود را حفظ بکنید. کسانی که آرامش خود را در شرایط مختلف زندگی حفظ می‌کنند، چین و چروک‌های کمتری را در صورت خود مشاهده خواهند کرد. عده‌ی زیادی از مردم و دانشمندان اعتقاد دارند که نگاه به چهره‌ی آدم‌های آرام، همانند قرص‌های مُسکن، آرام‌بخش و تسکین‌دهنده می‌باشد. سومین عامل تأثیرگذار در جذابیت چهره، رعایت بهداشت غذایی می‌باشد. این موضوع اثر فوق‌العاده‌ای را در حفظ و نشاط و تازگی پوست صورت به جای می‌گذارد. چهارمین عامل جذابیت، نگهداری دندان و مو و ناخن می‌باشد. عادت کنید هر روز لااقل سه وعده بعد از صبحانه، ناهار و شام، دندانتان را مسواک بکنید، تا همیشه دندان‌هایی سفید و تمیز داشته باشید. دندان‌های زرد و دهانِ بدبو، از مهم‌ترین عوامل تنفرانگیز برای مردم اطرافیان می‌باشد. اجازه ندهید موهای سر و صورت شما از حد معینی بیشتر بشوند. اصلاحِ به موقع موهای سر و صورت از ضروری‌ترین رفتارهای هدف‌های ماهانه و هفتگی شما باید قرار بگیرد. نباید فراموش بکنید که زیر گویی پر از موهای اصلاح نشده، به طور حتم نمی‌تواند نشانه‌ی یک آدمِ تمیز و آراسته باشد تا چه رسد یک انسانِ مؤمن و انقلابی‌ای مثل شما. اگر مایلید شخصیت جذابی داشته باشید، خود را موظف بدانید همیشه ناخن‌های کوتاه شده‌ای داشته باشید. پنجمین راهی که برای جذاب بودن شما پیشنهاد می‌کنیم این است که فِرز و چالاک راه بروید و هنگام قدم برداشتن، کمی سریع‌تر از مردمِ عادی، عمل بکنید. ششمین راه برای اینکه دیگران را مجذوب خود بکنید این است که به پرورش اندام و ورزش بپردازید. کسانی که عضلاتی محکم و متناسب داشته باشند، بدونِ هیچ تردیدی از خود شخصیتی پرنفوذ خواهند ساخت. 

چگونه مأموری پُرجاذبه باشید؟

فکرش را بکنید اگر بتوانید محبوب مردم باشید و کاری بکنید که مردم شما را دوست داشته باشند، در مدت زمانِ کمتری با آنها به توافق خواهید رسید. اگر بتوانیم مأمورانی داشته باشیم که در برخوردِ اوّل، آدم‌ها را شیفته رفتار خود بکنند، تردیدی نخواهیم داشت که در اجرای تقاضاهای آنان، مردم بدون هیچ گونه اعتراضی پیشقدم خواهند شد و از هر یک از مردمی که مأموران با آنها مواجه می‌شوند، طرفداری پر و پا قُرص برای جمهوری اسلامی ایران، به وجود خواهند آورد. توصیه می‌کنیم که مباحث این قسمت را جدی بگیرید و مو به مو، پیشنهاداتِ گفته شده را انجام بدهید.
۱- برای خود برنامه‌ی دقیق روزانه داشته باشید.
اگر بتوانید زمان و تمامِ کارهایی را که قصدِ انجامشان را در یک روز دارید بر روی ورقه‌ای به طور دقیق یادداشت بکنید، خود را از دلهره، شتابزدگی، تنبلی و خشم و عصبانیت نجات خواهید داد. برنامه‌ریزی روزانه موجب می‌شود به تدریج به آدمی آرام و خونسرد، تبدیل بشوید.
۲- سعی کنید آدمی شکیبا و صبور باشید.
کسی که نتواند کاملاً بر خود مسلط باشد، هرگز احترام و محبت دیگران را به سوی خود جلب نخواهد کرد. بی‌تابی، زود عصبانی شدن، هر قدر هم به ظاهر دلیل موجهی داشته باشید، نشانه‌ی ضعف و ناتوانی شما از دیدگاه مردم، به حساب خواهد آمد.
۳- عادت بکنید بیشتر شنونده باشید.
علاوه بر اینکه باید هر روز تمرین کنید تا شنونده‌ی خوبی باشید، بر شما لازم است اسرار خودتان را فاش نکنید و به اصطلاح خودتان را وسائل شخصی و خصوصی خودتان را به هر کس و ناکسی نگویید.
۴- قشنگ حرف بزنید.
بکوشید حتی یک کلمه نسنجیده هم بر زبان نرانید. کلمات را با نهایت دقت بسنجید. طوری حرف نزنید که باعث ناراحتی و رنجش دیگران شود. لازم نیست ادیبانه و قُلُنبه سُلُنبه سخن بگویید بلکه برعکس، باید ساده و روشن صحبت بکنید. اگر مایلید در فنِ سخن گفتن، مهارت پیدا بکنید، به سخنان سخنرانانِ بزرگ و سخنورانِ نامی گوش بدهید و ریزه‌کاریهای جملاتِ به کار برده شده توسط آنان را مورد تجزیه و تحلیل قرار بدهید. شما می‌توانید با سرمشق قرار دادنِ اشخاصی که در فن سخنوری، زیبا سخن می‌گویند، از خود شخصیتی جذاب‌تر و قوی‌تر بسازید. بهتر است که از چند سرمشق الهام بگیرید و از هر خرمنی، خوشه‌ای بچینید. موقع حرف زدن از هرگونه شور و حرارت افراطی خودداری کنید و در کلیه حرکات لب و صورت همچنین خنده و حتی لبخند اندازه نگهدارید. هرگز اعتراضات خودتان را با طول و تفصیل به رخ مردم نکشانید و از انتقاد زیاد به مردم، اجتناب بکنید؛ زیرا انتقاد، همواره جز ایجاد جراحت در دل دیگران، اثر دیگری ندارد و به ندرت باعث اصلاح دیگران می‌شود.

چگونه شنونده‌ای موفق باشید؟
یکی از مهارت‌هایی که شما برای خوب برخورد کردن با مردم، لازم دارید، مهارت خوب گوش دادن به حرف‌های دیگران می‌باشد. شما باید خود را آماده بکنید تا به نقطه نظرات و انتقادات و پیشنهاداتِ مردمی که با آنها مواجه می‌شوید، خوب گوش بدهید. شاید تعجب کنید اگر به شما بگوییم که بسیاری از زد و خوردهای لفظی و دعواها و تشنج‌آفرینی‌ها برای این به وجود می‌آید که یکی از طرفینِ گفتگو و یا هر دو طرف گفتگو، رعایتِ اصولِ خوب گوش دادن را نمی‌کنند. چون ما در نظر داریم طی آموزش‌های این کتاب از شما شخصیتی بسازیم با کارآیی بسیار بالا و کمترین نقاط ضعف، لذا ناچاریم گفتنی‌های خوب گوش دادن را با شما در میان بگذاریم.
۱- افکار مخالف را بدون واکنش، مخصوصاً واکنش شدید، گوش دهید.
۲- به خود تلقین کنید که شاید اگر شما هم دارای ساختمان مغزی، طبع و خوی، تلقینات و سرمشق‌های دوران کودکی دیگران بودید، شما هم مثل آنها فکر می‌کردید.
۳- خیال نکنید گوش دادن به حرف‌های دیگران، به معنای قبولِ سخنانِ آنها می‌باشد؛ یعنی شما اختیار دارید عقایدِ غیرقابل قبول و نادرستِ دیگران را قبول نکنید.

منبع: Rahebehesht.org