امر به معروف و نهی از منکر باید با کمال مهربانی باشد

آیت الله محمد ناصری، استاد اخلاق و عرفان حوزه علمیه، در سخنرانی خود در مسجد کمر زرین اصفهان به بیان نکاتی پیرامون اهمیت اخلاص و آفت های عمل صالح پرداختند و گفتند: در روایتی آمده که زیارت امام رضا ثواب هفتاد هزار حج مقبول را دارد و این درحالی است که وقتی ما حج می رویم معلوم نیست مقبول باشد یا نه، در روایات دیگر وقتی اشخاص از ائمه پیرامون ثواب زیارت امام رضا(ع) سؤال کرده اند ثواب زیارت به صورت های مختلف ذکر شده و علت این اختلاف شخصی است که سؤال کرده زیرا میزان خلوص افراد در اعمال متفاوت است و ائمه هم سؤال را با توجه به پرسشگر آن پاسخ داده اند و ثواب زیارت هرکس با توجه به میزان خلوص او مطرح شده است.

وی در ادامه خلوص را میزان سنجش اعمال نامید و ابراز داشت: این که پیامبر در جنگ خندق یک ضربت شمشیر امیرمؤمنان علی(ع) را افضل از عبادات جن و انس بیان می فرمایند به خاطر خلوص امیرالمؤمنین در انجام عمل است و ایشان حتی در جنگ هم تنها برای رضای خداوند مبارزه می کردند و این مسأله بیانگر لزوم اخلاص در همه اعمال چه مستحب و چه واجب است و حتی ترک محرمات نیز باید به خاطر رضای خداوند باشد نه این که از عمل حرام اجتناب کنیم برای این که آبروی ما حفظ شود، همینطور انجام عمل واجب نباید برای پیدا کردن وجهه و آبرو در بین مردم و از روی ریا و خودنمایی باشد.

استاد اخلاق و عرفان حوزه علمیه ضمن اشاره به این که غیبت سبب حبط اعمال و از بین رفتن حسنات می شود، خاطرنشان کردند: عمل خالص مانند طلا می باشد و هرچه طلا خالص تر باشد ارزش و قیمت آن بیشتر است و به تبع خریداران آن اشخاص خاص تری هستند اما این طلای با ارزش دشمنانی هم دارد که می خواهند آن را از چنگ شما خارج کنند و یکی از دشمنان طلای با ارزش خلوص، ریا است که باعث از بین رفتن عمل به صورت کامل می شود و اگر کسی در هر مرتبه از اخلاص که باشد بنا به هر دلیل و علتی دچار ریا در عمل شود عمل او کاملا از بین می رود و نه تنها ثوابی برای شخص در پی ندارد بلکه گناهی به نام ریا هم به پای او نوشته می شود.

آیت الله ناصری عجب و غرور و خود بزرگ بینی را از دیگر دشمنان اخلاص برشمرد و تصریح کرد: اگر کسی خود را بزرگ تر از دیگران و برتر از دیگران آن هم به واسطه اعمالی که انجام می دهد تصور کند به یقین دچار عجب و خودبزرگ بینی شده و هیچ درجه ای از اخلاص دیگر در اعمال او وجود ندارد و همه اعمال شخص پوچ و بی ارزش می شود زیرا به واسطه این طاعات و عباداتی که انجام داده متکبر شده و خود را افضل از دیگران فرض می کند و حتی به واسطه همین عجب و تکبر بخل می ورزد، بخل فقط در خرج کردن اموال نیست بلکه عده ای در نشر علم بخل می ورزند و از یاد دادن معارف الهی به دیگران امتناع می کنند و حتی به جای این که اقدام به جذب جوان ها و آموزش معارف دین به آنها باشند با رفتار ناصحیح و ناپسند به بهانه های مختلف جوانان را از محیط های مذهبی و از مسجد خانه خداوند متعال فراری می کنند که با این کار در گناهانی که شاید جوان به خاطر مترود شدن از مسجد و محیط مذهبی مرتکب می شود شریک هستند.

مدیر حوزه علمیه حضرت ولی عصر اصفهان در پایان با تأکید بر اهمیت امر به معروف و نهی از منکر گفتند : باید به جوانان در محیط های فرهنگی و مذهبی به خصوص مساجد اهمیت داد و برای آنها احترام خاص قائل شد و از طریق رفتار حسنه و صحیح آنها را جذب سپس به تعلیم معارف و احکام دین به آنها پرداخت و حتی اگر کسی قصد داشت جوانی را به خاطر هر اشتباه و گناهی که از او سر زده امر به معروف و نهی از منکر کند باید این عمل را با خوشرویی، رفتار صحیح و کمال مهربانی همراه با معلومات کافی در آن زمینه انجام دهد نه این که به گونه ای با جوانی که اشتباهی مرتکب شده برخورد کنند که نه تنها در رفتار و اعمال خود تجدید نظر نکند بلکه از دین و مذهب دل زده و منزجر شود و بیشتر در منجلاب گناه و خطا فرو رود، تبعیت از هوا و هوس هم عمل خالص را از بین می برد و آمرین به معروف و کسانی که قصد نهی از منکرات را دارند باید توجه کنند که این کار را با عجب و غرور و از روی هوای نفسانی انجام ندهند تا امر به معروف و نهی از منکر آنها مترتب به آثار خود بشود.

منبع: جنبش دانشجویی حیا